Szyna relaksacyjna – bruksizm
Czym jest bruksizm?
Według niektórych statystyk aż 7 z 10 osób cierpi na dolegliwości związane z bruksizmem. Bruksizm jest to podświadome zaciskanie i zgrzytanie zębami. Siły wyzwalane na powierzchniach żujących u pacjentów z bruksizmem mogą być nawet dziesięć razy większe od tych działających podczas normalnych procesów gryzienia i żucia, co może prowadzić do poważnych uszkodzeń zgryzu oraz w ostateczności do zniszczenia otaczającej ząb kości i tkanki dziąseł (pacjent z nieleczonym bruksizmem – zdjęcie obok). Inną poważną konsekwencją bruksizmu są uszkodzenia stawów skroniowo-żuchwowych.
Jakie są przyczyny bruksizmu?
Przyczyny bruksizmu mogą być różne, zarówno miejscowe, jak i ogólnoustrojowe. Dominującym czynnikiem wśród wszystkich jest stres. Z czynników miejscowych bruksizm niejednokrotnie wywołuje nawykowe, długotrwałe żucie gumy lub żucie jednostronne. Innymi przyczynami mogą być nieprawidłowe kontakty na zębach własnych lub na źle wyprofilowanych wypełnieniach, a także wadliwie ukształtowanych powierzchniach koron, mostów lub protez. Przyczyną mogą być również braki zębowe. Jeżeli braki te nie zaburzają estetyki uśmiechu najczęściej nie są one uzupełniane przez pacjenta, a to jest błąd.
Jakie są objawy bruksizmu?
Objawów bruksizmu można przez dłuższy czas nie zauważać. Najczęściej dopiero, gdy pojawia się dokuczliwy, nieustępujący ból zaczyna się szukać pomocy u różnych specjalistów.
Ból spowodowany bruksizmem jest bólem tępym, rozlanym, głębokim, promieniującym. Bóle skroni mogą sugerować choroby zatok czołowych a bóle w okolicy przedusznej – choroby narządu słuchu. Niejednokrotnie występują bóle grupy zębów, ale nie wiadomo, który jest przyczyną dolegliwości. Czasem pacjent twierdzi, że bolą go wszystkie wypełnienia.
Utrzymujący się ból skłania go do szukania pomocy u różnych specjalistów najczęściej laryngologa, neurologa i okulisty, aż w końcu trafia do stomatologa.
Do objawów bruksizmu zaliczamy:
1. Objawy ogólnoustrojowe:
bóle głowy
bóle karku i pleców
bóle ucha i zaburzenia słuchu
zaburzenia w produkcji śliny przez gruczoły ślinowe
2. Objawy ze strony mięśni twarzy i obręczy barkowej:
przerost mięśni żwacza i skroniowego (tzw. “twarz kwadratowa”)
bolesność w okolicy przyczepów mięśni żwacza i skroniowego
wzrost napięcia mięśni obręczy barkowej, szczególnie mięśnia mostkowo-sutkowo-obojczykowego.
bóle obręczy barkowej i ręki
3. Objawy ze strony jamy ustnej:
tarczki wytarcia-efekt ścierania się zębów(widoczne w bad. stom.)
maceracja i anemizacja śluzówki policzków i języka w linii zgryzu
zaniki przyzębia (obnażanie się korzeni zębów)
częste krwawienie przy myciu zębów
ubytki klinowe
Jak leczy się bruksizm?
Najlepiej wyeliminować przyczynę, czyli nie denerwować się Jednym z etapów leczenia nieprawidłowego zwarcia szczęk jest nałożenie tzw. szyn relaksacyjnych – przezroczystych nakładek na zęby, które uniemożliwiają ich zaciskanie.
Odpowiednie leczenie jest uzależnione od tego, co jest przyczyną problemu i najlepiej wyeliminować przyczynę. Po zadaniu odpowiednich pytań i zbadaniu zębów stomatolog może pomóc w określeniu potencjalnego źródła bruksizmu. W zależności od stopnia uszkodzenia zębów i jego prawdopodobnej przyczyny, może być konieczne:
1. Stosowanie odpowiedniej nakładki (szyny) na czas snu – Nakładka, wykonana przez stomatologa na zamówienie po pobraniu wycisku jest nasuwana na zęby górne i chroni je przed tarciem o zęby dolne. Choć nakładka skutecznie zapobiega konsekwencjom bruksizmu, to jednak nie leczy ona jego przyczyny.
2. Skuteczny relaks – Ze względu na to, że główną przyczyną bruksizmu wydaje się codzienny stres, pomocne może być wszystko, co redukuje stres – słuchanie muzyki, czytanie książek, spacery lub kąpiele. Można także skorzystać z nauki skutecznych sposobów radzenia sobie ze stresującymi sytuacjami. Ponadto, umieszczenie ciepłej, wilgotnej ściereczki po bocznej stronie twarzy może pomóc w rozluźnieniu mięśni obolałych na skutek zaciskania zębów.
3. Redukcja „wystających punktów” na jednym lub więcej zębów w celu wyrównania zgryzu. Nieprawidłowy zgryz, w którym zęby nie pasują dokładnie do siebie, można także skorygować za pomocą nowych wypełnień, koron lub aparatów ortodontycznych.
Przypadki kliniczne